Verbonden Leven

Vrijdag (17/10/2025)
Lc.12,1-7

¹      Intussen was een ontelbare menigte samengestroomd
       die elkaar bijna verdrong.
       Maar hij begon eerst tegen zijn leerlingen te zeggen:
       “Neem jezelf in acht voor de gist van de Farizeeën.
       Deze is dubbelzinnig.
²      Maar niets wat nu verhuld is,
       zal niet onthuld worden,
       of wat verborgen is,
       zal niet bekend worden.
³      Al wat je in het duister hebt gezegd,
       zal in het licht worden gehoord,
       en al wat je binnenskamers in het oor hebt gefluisterd,
       zal van de daken worden verkondigd.
⁴      Ik zeg jullie, mijn vrienden:
       Wees niet bang
       voor wie het lichaam doden,
       maar daarna niets ergers kunnen doen.
⁵      Vrees veeleer hem die,
       nadat je bent gedood,
       de volmacht heeft
       in de [gehenna] te werpen.
⁶      Worden vijf mussen niet verkocht voor een paar centen?
       Toch is er niet één vergeten
       voor Gods Gelaat.
⁷      Zelfs de haren van jullie hoofd
       zijn alle geteld.
       Wees dus niet bang!
       Méér dan mussen zijn jullie gedragen!

Jezus neemt zijn leerlingen uitdrukkelijk even apart van de menigte. Het lijkt erop dat hij hen wil behoeden voor de valkuil van het succes. Veel volk wil komen luisteren, en daaronder zijn zelfs belangrijke figuren zoals de Farizeeën. Maar uiterlijk succes kan innerlijke verrotting verhullen!
Jezus wijst zijn leerlingen – ons – daarop, en hij geeft daartoe twee houdingen mee:
De eerste is voorzichtigheid, of misschien juister: de onderscheiding. Ga niet alleen af op de buitenkant of het succes, maar onderzoek ook de binnenkant. En Gods Geest zal je daarbij helpen. Met zíjn Licht zul je helder zien.
De tweede is vertrouwen. “Wees niet bang”, voor de ontelbaarste keer in het Evangelie! Je bent gekend voor G-ds Gelaat, je bent geliefd en gedragen! Wees dus niet bang voor wat alleen maar aan de buitenkant kan gebeuren. Succes slaat makkelijk om in nijd, jaloezie en haat – Jezus zal het aan den lijve ondervinden. Maar waarachtige ‘vrienden van Jezus’ luisteren naar zijn woord dat dit slechts de buitenkant is.

Donderdag (16/10/2025)
Lc.11,47-54

       [Jezus voer verder uit tegen de wetgeleerden:]
⁴⁷    Wee jullie,
       want jullie bouwen de grafmonumenten van de profeten,
       terwijl jullie vaders die hebben gedood.
⁴⁸    Jullie zijn dus getuigen van en stemmen in met
       de werken van jullie vaders,
       want zij hebben hen wel gedood,
       maar jullie bouwen hun grafmonumenten.
⁴⁹    Daarom zegt de wijsheid van God:
       Profeten en zendelingen [apostels] zal ik naar hen uitzenden
       – waarvan zij sommige zullen doden en vervolgen –
⁵⁰    om op deze generatie te verhalen
       al het bloed van profeten dat ooit vergoten werd,
⁵¹    vanaf het bloed van Abel
       [die door zijn broer Kaïn werd gedood, de eerste moord in de Schrift],
       tot het bloed van Zacharia
       die omgebracht werd tussen het altaar en zijn huis
       [de laatste moord in de Joodse Schrift].
       Ja, ik zeg jullie:
       Het zal op deze generatie verhaald worden!
⁵²    Wee jullie, wetgeleerden,
       want jullie hebben de sleutel van de kennis [van God] weggenomen.
       Zelf zijn jullie er niet binnen gegaan,
       en wie er wel binnen gaan, verhinderen jullie.”

⁵³    Toen hij van daar vertrok,
       begonnen de schriftgeleerden en Farizeeën
       in toorn hem heftig aan te vallen.
       Ze vroegen hem uit over allerlei zaken,
⁵⁴    en spanden hem strikken,
       erop uit om uit zijn mond iets te horen
       waarvan ze hem konden beschuldigen.

Tweemaal “wee”; tweemaal klaagt Jezus een levenshouding aan die goedgepraat wordt onder het mom van ‘trouw aan de eigen godsdienst’; tweemaal moeten wij ons de vraag durven stellen in welke mate deze houding ook niet in óns leven aanwezig is.
Je kunt fout doen door niets te doen, door de fouten uit het verleden gewoon te laten verder lopen zonder je ertegen te verzetten. Een stilzwijgend verderzetten van ‘wat vroeger was’, zonder er bij na te denken of dat ook vandaag nog zinvol en passend is, is volgens Jezus ook een instemmen met de fouten van vroeger. Wie vandaag wil leven ‘in G-d’s Geest’, moet onderscheiden waar het vandaag op aan komt, en daar ook voor uitkomen.
Kennis, ook die over G-d, is een wapen. Je kunt er mee opkomen voor mensen, of je kunt er hen mee ‘doodslaan’. In de hele Bijbel – met Jezus veruit op kop – is er een uitermate belangrijk verschil tussen ‘kennis hebben óver G-d’ en ‘in kennis zijn mét G-d’. Waar staat onze kerk daarmee vandaag? Waar sta ík daarmee vandaag?

Woensdag (15/10/2025)
Lc.11,42-46

      [Jezus ging verder tegen de Farizeeër in wiens huis hij te gast was:]
⁴²    “Wee jullie, Farizeeën,
       want jullie staan wel een tiende deel af van alles,
       tot in het kleinste detail van kruid en groente,
       maar je passeert
       het onderscheidingsvermogen
       en de liefde van God!
       Dít zou je moeten doen,
       en het ander niet nalaten.
⁴³    Wee jullie, Farizeeën,
       want je bent er maar al te graag op uit
       op de ereplaats te zitten in de synagoge
       en begroet te worden op de markt.
⁴⁴    Wee jullie, huichelaars,
       want jullie zijn als onherkenbare graven:
       onwetend lopen mensen erover
       [waardoor ze zich op goed vertrouwen verontreinigen].”
⁴⁵    Een wetgeleerde zei nu:
       “Meester, door zoiets te zeggen
       beledig je ook ons.”
⁴⁶    Jezus zei daarop:
       “Wee ook jullie, wetgeleerden,
       want jullie belasten de mensen
       met lasten die amper te dragen zijn,
       terwijl je zelf die lasten
       met geen vinger aanraakt!”

Daar zijn ze weer, die Farizeeën en wetgeleerden. Waren zij dan zo belangrijk dat zij alom tegenwoordig waren en overal hun zeg over hadden? Het kan zo lijken, maar eigenlijk is dat maar voor een beperkt deel waar. Het waren de Romeinen die het voor het zeggen hadden! Zíj bepaalden wat kon en mocht. Alleen de godsdienstige zaken lieten ze aan de Joden zelf over. En dus verloren de Farizeeën zich in allerlei details, eigenlijk om hun verlies aan macht en controle te compenseren.
Soms denk ik dat deze situatie nogal lijkt op de onze! Geloof wordt systematisch verwezen naar ‘iets van het privédomein’ en nog steeds wordt de kerk in een kwalijk licht gesteld. Christenen, van de top tot de basis, trekken zich daarop terug in een eigen coconnetje en compenseren hun verlies aan invloed met een veel te groot accent op details van interne zaken zoals organisatie en liturgie.
Het is makkelijk te zeggen: Zé moeten beter onderscheiden waar het op aan komt en vanuit de kern van het Evangelie durven naar buiten komen. We moeten dat ook tegen ‘ze’ zeggen, maar de éigenlijke vraag moet zijn: Hoe zal ík vandaag tastbaar concreet leven naar de liefde van G-d?

Dinsdag (14/10/2025)
Lc.11,37-41

³⁷    Nadat Jezus zo sprak,
       vroeg een farizeeër of hij bij hem wou komen eten.
       Hij kwam het huis binnen en ging meteen aanliggen.
³⁸    De Farizeeër merkte dit op
       en verwonderde zich
       dat hij vóór de maaltijd niet eerst zich [de handen] waste
       [zoals een door de farizeeën opgelegde regel het stelde].
³⁹    Maar de heer zei tot hem:
       “En jullie dan?!
       Jullie Farizeeën reinigen wel
       de buitenkant van beker en bord,
       maar jullie binnenkant
       is vol hebzucht en slechtheid!
⁴⁰    Stukken onverstand!
       Heeft hij die de buitenkant maakte
       ook niet de binnenkant gemaakt?
⁴¹    Geef dus liever de binnenkant in barmhartigheid,
       dan zul je zien dat alles rein is.”

Was Jezus een losbol die zich aan geen enkele hygiënische of sociale regel hield? Aan gebeurtenissen als deze zou je dat wel kunnen denken. Toch strookt dat niet met het geheel van zijn leven, waarover hij trouwens zelf zegt: “Ik ben niet gekomen om de wet op te heffen, maar om ze te vervullen.” (Mt.5,17) Laten we passages als deze dus zeker niet gebruiken om zelf maar te bepalen wat we wel of niet moeten doen!
Wat Jezus hier feitelijk doet, is iets wat helemaal in de lijn ligt van de Bijbelse profeten: Midden in het dagelijkse leven doen ze iets verrassends, iets controversieels, óm de mensen te doen nadenken over hoe ze bezig zijn.
De vraag hier is dus helemaal niet of die regel van ‘handenwassen voor het eten’ afgeschaft moet worden, maar of zij – én ik – durven kijken naar de verhouding tussen de binnenkant en de buitenkant van hun/mijn dagelijkse leven.