Verbonden Leven

Mt. 28,16-20 (18/05/2023)

¹⁶    Maar de elf gingen naar Galilea,
       naar de berg waar Jezus hen toe nodigde.
¹⁷    Toen ze hem zagen,
       vielen ze voor hem op de knieën,
       al twijfelden sommigen.
¹⁸    Jezus kwam naar hen toe en zei:
       “Mij is alle volmacht gegeven
       in de hemelen en op de aarde.
¹⁹    Ga, maak alle volken tot leerling,
       en doop hen
       in de naam van de Vader, de Zoon en de heilige Geest.
²⁰    Onderwijs hen te be-waren
       alles wat ik jullie heb gewezen.
       En kijk!
       Ik ben met jullie
       al de dagen tot aan de voleinding van de tijd.”

“Mij is alle volmacht gegeven in de hemel en op de aarde.” En dan volgt er een opdracht: Ga … Jezus had ook kunnen zeggen: “Mij is alle volmacht gegeven in de hemel en op de aarde. Heb dus een beetje vertrouwen in een goede afloop.” Maar in plaats daarvan wordt de macht van Jezus in één adem verbonden met onze beschikbaarheid, onze bereidwilligheid. Mij is alle macht gegeven in de hemel en op de aarde. Ga dus op weg. Sta op, kom in beweging, ga aan de slag.
En verder: Maak alle volken tot leerling, doop en onderwijs hen. Dat is waar de kring van Jezus’ leerlingen zich vooral op zou mogen richten: Iets zichtbaar maken van wie Jezus is zodat anderen hem gaan zien, liefhebben en volgen. Het werpt de vraag op: Ben ik in wie ik ben en hoe ik leef erop gericht dat mijn leven iets van Jezus’ leven laat zien? Ben ik zo’n levende uitnodiging tot Christus?

Mt.5,20-26 (15/06/2023)

²⁰    “Ik zeg jullie:
       Als jullie integriteit die van de schriftgeleerden en farizeeën niet overschrijdt,
       zul je niet binnengaan in het koningschap van de hemelen.
²¹    Jullie hebben gehoord dat er gezegd is tot die-van-het-begin:
       Je zult niet doden [Ex.20,13];
       wie doodt moet onderworpen worden aan het oordeel.
²²    Ik echter zeg jullie:
       Ieder die vertoornd is op zijn medemens
       moet onderworpen worden aan het oordeel;
       wie zijn medemens uitscheldt,
       moet onderworpen worden aan de raad;
       wie zijn medemens verwenst,
       moet onderworpen worden aan de gehenna van het vuur.
²³    Wanneer je je gave naar het altaar brengt
       en daar herinner je je dat je medemens iets tegen je heeft,
²⁴    laat dan je gave voor het altaar daar,
       ga je dan eerst verzoenen met je medemens
       en kom dan met je gave.
²⁵    Wees voortdurend geneigd je tegenstander tegemoet te komen
       zolang je met hem onderweg bent,
       zodat hij je niet overlevert aan de rechter,
       de rechter vervolgens aan de gerechtsdienaar
       en je in de gevangenis wordt geworpen.
²⁶    Amen, ik zeg jullie:
       Je zult daar niet uit geraken
       voordat je tot de laatste cent hebt betaald.”

Wat Jezus hier doet – en dat doet hij niet alleen in de Bergrede, maar in heel zijn optreden – is G-ds liefde voor de mens voorop stellen. Dat is het wezenlijke, de radix (de wortel), van waaruit alles (ook de Wet) anders komt te liggen.
De Wet zegt: “Je zult niet doden”, want dan kom je voor het gerecht! Jezus echter verruimt het begrip doden. Het doden begint niet op het moment dat er een geweer of mes wordt getrokken, maar al veel vroeger, nl. in het hart van mensen. Het mechanisme van haat – in al z’n gradaties – begint te werken, daar waar mensen elkaar het leven zuur maken, waar de een de ander z’n waarde en waardigheid aantast, waar mensen elkaar uitschelden en verwensen …
Jezus gaat nog verder door naar de radix: Als je zo met mensen omgaat, hoe ga je dan om met G-d? Als je met mensen overhoop ligt en onrecht gewoon laat doorgaan, dan heb je met G-d een probleem en heb je bij het altaar niks te zoeken. Gods-dienst (je relatie met G-d) wordt niet bepaald door de kwaliteit van het offer, maar wordt zichtbaar doorheen de relatie met je medemens.

Mt.12,46-50 (23/07/2024)

⁴⁶    Terwijl hij tegen de menigte sprak,
       stonden zijn moeder en zijn broers buiten
       en probeerden hem te spreken.
⁴⁷    Iemand zei hem:
       “Kijk, je moeder en broers staan buiten
       en willen je spreken.”
⁴⁸    Hij antwoordde echter tegen wie hem aansprak:
       “Wie is mijn moeder en wie zijn mijn broers?”
⁴⁹    En zijn hand uitstrekkend over zijn leerlingen, zei hij:
       “Kijk … mijn moeder en mijn broers …!”
⁵⁰    Want al wie de bedoelingen van mijn Vader in de hemelen doet,
       die is mijn broer, mijn zus, mijn moeder.”

Ben ik ‘moeder’, ‘broer’ van Jezus? Ik zou het wel willen: zorgzaam en voedend in de achtergrond aanwezig zijn, of stevig discussiërend en samen actief bezig zijn. Er zijn duidelijk veel manieren om dicht met Jezus verbonden te zijn.
De gemeenschappelijke noemer van al die verschillende manieren is of ze bijdragen aan “de bedoelingen van de Vader in de hemelen”.
Ik mag me dus de vraag stellen wat mijn manier zal zijn om Jezus nabij te zijn. Dat mag dus heel persoonlijk ingekleurd worden. Ook heel affectief, als ik dat wil. Maar het criterium is steeds datzelfde: draagt het bij aan “de bedoelingen van de Vader”? Dat betekent dat ik mijn eigen perspectief moet durven verlaten. Mijn band met Jezus is er immers nooit een van ‘ik-en-jij-onder-ons’, maar is een samen gericht zijn op het rijk van G-d.

Mt.20,20-28 (25/07/2024)

²⁰    Toen kwam de moeder van de zonen van Zebedeüs,
       samen met haar zonen, naar hem
       en boog voor hem neer om iets van hem te vragen.
²¹    Hij vroeg haar: “Wat wil je?”
       Ze zei hem: “Zeg dat in jouw koninkrijk
       deze twee zonen van mij mogen zetelen,
       één rechts en één links van jou.”
²²    Maar Jezus antwoordde: “Je weet niet wat je vraagt.
       Kunnen jullie de beker drinken die ik zal drinken,
       of je laten onderdompelen
       met de onderdompeling die ik zal ondergaan?”
       Ze zeiden hem: “Ja, dat kunnen wij.”
²³    Hij ging tegen hen verder:
       “Ja, mijn beker zul je wel drinken
       en ondergedompeld worden waarin ik ondergedompeld wordt,
       maar wat betreft het rechts of links van mij zetelen:
       het is niet aan mij dat te geven,
       dat is voor hen voor wie mijn Vader dit bereid heeft.”

²⁴    De tien [overige leerlingen] hoorden dit
       en ergerden zich aan de twee broers.
²⁵    Maar Jezus riep hen bij zich en zei:
       “Jullie weten dat de leiders van de volken hen overheersen
       en dat de groten hun macht misbruiken tegen hen.
²⁶    Zo mag het bij jullie niet zijn!
       Wie onder jullie groot wil worden,
       moet jullie dienaar zijn,
²⁷    en wie onder jullie de eerste wil zijn,
       moet jullie knecht zijn;
²⁸    zoals de mensenzoon niet gekomen is
       om gediend te worden,
       maar om te dienen
       en zijn leven te geven als losgeld voor velen [= allen].”

Even onderbreken we de parabel omwille van het feest van de apostel Jacobus. We duiken in de concrete realiteit van het leerling zijn. De leerlingen hebben parabels gehoord en uitleg gekregen, maar wanneer twee van hen samen met hun moeder langskomen met een directe vraag naar de beloning van het leerling zijn, vraagt Jezus hen of het ook in de realiteit zal lukken die beker te drinken die hij zal drinken. De leerlingen zijn ervan overtuigd dat het zal lukken, maar weten ze wel wat ze zeggen? Weten wij wat we zeggen als we ‘ja’ zeggen om Jezus te volgen? Het is pas doorheen de dagelijkse realiteit dat duidelijk zal worden wat de consequenties zijn van de woorden: “Ja, dat kunnen wij.” Jezus gaat mee in hun enthousiasme, maar waarschuwt wel voor te hoge verwachtingen als beloning.
Op het einde stelt hij nog waar het in de kern voor iedereen om draait: als leerling mag je gerust de ambitie hebben om groot te worden, maar het zal via de weg van het dienen gaan. Het zal gaan over sterven aan jezelf, leeg worden en ontvankelijk, om zo ruimte te maken voor G-d en vruchtbaar te worden.

Mt.13,24-30 (27/07/2024)

²⁴    Jezus legde hen [het volk] een andere gelijkenis voor:
       Het koningschap der hemelen is te vergelijken
       met iemand die goed zaad in zijn akker zaait.
²⁵    Maar terwijl de mensen sliepen,
       kwam zijn vijand,
       zaaide dolik tussen de tarwe
       en verdween weer.
       [Dolik is een giftig, bedwelmend kruid dat goed lijkt op jonge tarwe.]
²⁶    Toen nu het graan opkwam
       en vrucht begon te zetten,
       verscheen ook de dolik.
²⁷    De knechten kwamen naar de heer des huizes en zeiden hem:
       “Heer, je hebt toch goed zaad in je akker gezaaid?
       Vanwaar dan die dolik?”
²⁸    Hij zei hen: “Dat heeft een vijandige mens gedaan.”
       Nu vroegen de dienaren hem:
       “Wil je dat we erop uit gaan om het bijeen te garen?”
²⁹    Maar hij zei:
       “Nee!, om niet bij het verzamelen van de dolik
       ook de tarwe te ontwortelen.
³⁰    Laat beide samen opgroeien tot de oogst.
       Dan zal ik tegen de oogsters zeggen:
       Verzamel eerst de dolik
       en bindt het in bossen om te verbranden,
       maar breng de tarwe bijeen in mijn schuur.”

De realiteit laat ons telkens weer zien dat er in de wereld (en in onszelf) goed én kwaad is. Logisch dat er aan Jezus gevraagd wordt waar dat kwaad vandaan komt. En als Jezus zegt: “van de vijand”, dan vraagt men: “zullen we dat kwaad uitroeien?” Nee, zegt hij, dat kan niet! Goed en kwaad zijn onlosmakelijk met elkaar verweven. Je kunt het kwaad niet weghalen zonder schade toe te brengen aan het goede.
Ook ik worstel met die combinatie van goed en kwaad. Ja, regelmatig lijd ik er zelfs onder. Zijn we niet allemaal geneigd de strijd aan te gaan met het kwaad (onze beperking, onze verslaving, onze tekorten hoe dan ook), maar wat is goed en wat is kwaad? Ze liggen zo dicht bij elkaar. Het kwaad uitroeien zonder het goede te beschadigen, is blijkbaar geen mensenwerk. We kunnen wel oefenen in het leren accepteren dat beide er zijn en ze samen laten opgroeien. Ondertussen mogen we erop vertrouwen dat de kracht van het goede sterker is dan de kracht van de dolik.

Mt.15,21-28 (7/08/2024)

²¹    Jezus ging van daar weg
       en trok zich terug naar de [‘heidense’] streek van Tyrus en Sidon.
²²    Kijk! Een Kananeese [dus ‘heidense’] vrouw uit dat gebied
       kwam naar hem toe en schreeuwde:
       “Heb medelijden met mij, Heer, zoon van David!
       Mijn dochter is in de macht van iets kwaads.”
²³    Hij echter antwoordde haar geen woord.
       Zijn leerlingen die bij hem waren, zeiden:
       “Stuur haar weg, want ze schreeuwt achter ons aan.”
²⁴    Hij antwoordde echter:
       “Ik ben alleen gezonden naar de verloren schapen van het huis van Israël.”
²⁵    Zij viel echter voor hem neer en smeekte:
       “Heer, help mij!”
²⁶    Maar hij antwoordde:
       “Het is niet goed het brood van de kinderen te nemen
       en dat naar de hondjes [= de heidenen] te werpen.”
²⁷    Zij echter weerlegde:
       “Toch wel, Heer,
       want ook de hondjes eten van de kruimels
       die van de tafel van hun meesters vallen.”
²⁸    Toen antwoordde Jezus haar:
       “O vrouw, groot is je vertrouwen!
       Het moet gebeuren zoals je bedoelt.”
       En vanaf dat uur was haar dochter geheeld.

Het lijkt mij een doortastende vrouw die hier ten tonele wordt gevoerd. Maar zouden we niet allemaal even doortastend zijn als het over de gezondheid van ons kind gaat? Ik vermoed dus dat Mattheüs ons hier niet echt iets over de vrouw wil zeggen, maar veeleer iets wil suggereren over hoe je als christen kan omgaan met andersdenkenden of mensen uit andere culturen.
Je kan ze gewoon wegsturen (wat de leerlingen willen doen) of negeren (wat Jezus in eerste instantie doet). Dan gebeurt er niets met je, alles blijft bij het oude. Maar wat als de ander blijft aandringen? Wat als die ander zich niet laat wegsturen en geen genoegen neemt met genegeerd worden?
Jezus laat zich openbreken en bevragen door deze (heidense) vrouw en zo kan zijn geloof verder groeien.
En wij? Het is het proberen zeker waard. Het zijn immers vaak de onverwachte ontmoetingen waardoor we tot het besef mogen komen dat G-d telkens weer beroep op ons doet, ons openbreekt en zo ons geloof doet groeien.