Verbonden Leven

Mt.1,18-24 (18/12/2023)

¹⁸ De geboorte van Jezus de gezalfde [Christos-Messiah] verliep zo:
Zijn moeder, Maria, was verloofd met Jozef.
Voor zij echter gingen samen leven,
werd zij zwanger bevonden uit heilige geest.
¹⁹ Haar man Jozef, die integer was,
wilde haar niet openlijk te schande maken
en dacht erover haar in het geheim weg te sturen.
²⁰ Kijk! Terwijl hij deze dingen overdacht,
verscheen een boodschapper [engel] van de Heer
in een droom aan hem:
“Jozef, zoon van David,
wees niet bang Maria, je vrouw,
bij jou te nemen,
want wat in haar is verwekt
is uit heilige geest.
²¹ Ze zal een zoon baren
en je moet hem de naam Jezus [de Heer is redding] geven,
want hij zal zijn volk bevrijden van hun zonden.”
²² Dit alles is gebeurd opdat vervuld zou worden
wat vanwege de Heer door de profeet is gezegd:
²³ Zie, de jonge vrouw zal zwanger worden
en een zoon baren
en ze zullen hem noemen: Immanuël [Jes.7,14],
wat betekent: God met ons.
²⁴ Ontwaakt uit de slaap
deed Jozef nu zoals de boodschapper van de Heer
hem had opgedragen
en nam zijn vrouw bij zich.

In een kapel hier in de buurt, kun je een St.-Jozefsbeeld zien dat je niet al te vaak vindt. Meestal wordt hij afgebeeld met een al ietwat grotere Jezus – alsof vaders dan pas belangrijk worden in het leven van hun kinderen. Hier draagt hij de baby op zijn arm – trouwe, stevige en stille aanwezige die hij inderdaad vanaf het begin (en zelfs al daarvoor) was!
Zijn rol in het heilsgebeuren lijkt erg klein en op de achtergrond, maar het is cruciaal. Niet alleen omdat het in die tijd noodzakelijk was dat een vrouw ‘bekend’ werd door een man om ook maar iets van een leven te kunnen leiden – laat staan een kind te baren en op te voeden. Even cruciaal is het dat hij dat kind mee wou en kon opvoeden tot de bijzondere persoonlijkheid die hij geworden is.
Díe Jozef kan ons sterk inspireren. Het meeste van wat wij doen is ook erg klein en maar een voetnoot in de geschiedenis. Maar waar wij met dat kleine ánderen doen groeien, laten wij het goddelijke gebeuren in deze wereld!

Mt.1,18-24 (18/12/2024)

¹⁸    De geboorte van Jezus de gezalfde [Christos-Messiah] verliep zo:
       Zijn moeder, Maria, was verloofd met Jozef.
       Voor zij echter gingen samen leven,
       werd zij zwanger bevonden uit heilige geest.
¹⁹    Haar man Jozef, die integer was,
       wilde haar niet openlijk te schande maken
       en dacht erover haar in het geheim weg te sturen.
²⁰    Kijk! Terwijl hij deze dingen overdacht,
       verscheen een boodschapper [engel] van de Heer
       in een droom aan hem:
       "Jozef, zoon van David,
       wees niet bang Maria, je vrouw,
       bij jou te nemen,
       want wat in haar is verwekt
       is uit heilige geest.
²¹    Ze zal een zoon baren
       en je moet hem de naam Jezus [de Heer is redding] geven,
       want hij zal zijn volk bevrijden van hun zonden.”
²²    Dit alles is gebeurd opdat vervuld zou worden
       wat vanwege de Heer door de profeet is gezegd:
²³    Zie, de jonge vrouw zal zwanger worden
       en een zoon baren
       en ze zullen hem noemen: Immanuël [Jes.7,14],
       wat betekent: God met ons.
²⁴    Ontwaakt uit de slaap
       deed Jozef nu zoals de boodschapper van de Heer
       hem had opgedragen
       en nam zijn vrouw bij zich.

Ook vandaag gebeurt het nog wel dat mensen ‘zwanger zijn uit heilige Geest’. Ze zijn zo vol van G-ds werking in hun leven, dat ze daar heel hun leven willen op afstemmen en G-d voluit zijn plaats geven. Dat kan vreemd overkomen voor de mensen uit hun dichte omgeving. Hoe integer die op zichzelf ook kunnen zijn, die G-dsrelatie lijkt hun relatie met de persoon in kwestie wat in de weg te staan. Ik zeg wel: líjkt dat in de weg te staan.
Voor beide zal het een ontdekking worden dat – elk zichzelf blijvende – net het sámen vruchtbaar wordt! Het is in dit samengaan van ‘andersheden’ (soms ook wel spanning) dat er een creatieve ruimte ontstaat waar ‘Jezus’ – G-d is redding! – kan geboren worden.
Zalig de menselijke relaties waar men zo vol durft zijn van elkaar én van heilige Geest – ook al is het allemaal wat onbegrijpelijk. Zalig de menselijke relaties waar men durft dromen en sámen creatieve ruimte scheppen voor de Heer!

Mt. 2,1-12 (3/01/2021)

Toen Jezus geboren was in Betlehem in Judea, ten tijde van koning Herodes, kwamen er uit het Oosten magiërs in Jeruzalem aan.
Ze vroegen: ‘Waar is de pasgeboren koning van de Joden? Want wij hebben zijn ster zien opkomen en wij zijn gekomen om Hem te huldigen.’
Toen koning Herodes hiervan hoorde, schrok hij, en heel Jeruzalem met hem. Hij riep alle hogepriesters en schriftgeleerden van het volk samen
en wilde van hen weten waar de Messias geboren zou worden. Ze zeiden hem: ‘In Betlehem in Judea.
Want zo staat het geschreven bij de profeet: Betlehem, land van Juda, u bent zeker niet de minste onder de leiders van Juda,
want uit u zal een leider voortkomen, die herder zal zijn van mijn volk Israël.’
Toen riep Herodes de magiërs in stilte bij zich en vroeg nauwkeurig naar de tijd waarop de ster verschenen was.
Hij stuurde hen naar Betlehem met de woorden: ‘Ga een nauwkeurig onderzoek instellen naar het kind.
Wanneer u het gevonden hebt, laat het mij dan weten; dan kan ook ik het gaan huldigen.’ Toen ze de koning hadden aanhoord, gingen ze weg.
Opeens ging de ster die ze hadden zien opkomen voor hen uit, tot ze bleef staan boven de plaats waar het kind was.
Toen ze de ster zagen, werden ze met buitengewoon grote vreugde vervuld. Ze gingen het huis binnen en zagen het kind met zijn moeder Maria.
Ze vielen op hun knieën en huldigden het. Ze haalden hun schatten tevoorschijn en gaven hem goud, wierook en mirre als geschenk.
En omdat ze in een droom gewaarschuwd waren om niet naar Herodes terug te keren, namen ze de wijk en gingen ze langs een andere weg naar hun land terug.

Twee soorten mensen spelen er mee in ons verhaal.
Enerzijds de wijzen, zij die oprecht zoeken naar iets wat ze vermoeden, meer nog,
naar een werkelijkheid waarvan ze overtuigd zijn en die hen tegemoet treedt.
Mensen die – bewust levend – open staan voor wat hen overstijgt en proberen voeling te krijgen met wat er toe doet.
Anderzijds Herodes, hij die er van overtuigd is dat hij alles in z’n macht heeft, maar eigenlijk totaal van niets blijkt te weten.
Een mens vol van zichzelf die alles in het werk stelt om de zaken onder controle te houden.
Mensen die hun eigen god creëren, die voorthollen en doen wat anderen belangrijk vinden, om zichzelf belangrijk te voelen.
In de realiteit gaat het echter niet om een scheiding tussen mensen maar loopt de scheidingslijn dwars doorheen elke mens.
Kijk dus omhoog en zie de ster(ren) of kijk omlaag en zie het Kind in de kribbe,
dat in al zijn weerloze kwetsbaarheid G-d bij ons bracht, ons zo met hem verbindt en Liefde leert.

Mt.2,1-12 (7/01/2024)

¹      Toen nu Jezus geboren was
       in Betlehem van Judea,
       in de dagen dat Herodes koning was,
       kijk, daar kwamen wijzen uit het oosten naar Jeruzalem.
²      Die zeiden:
       “Waar is de nieuwgeboren koning van de Joden?
       Want wij hebben zijn ster in het oosten gezien
       en wij zijn gekomen om voor hem neer te knielen.”
³      Toen koning Herodes dit hoorde,
       raakte hij erg verontrust, en heel Jeruzalem met hem.
⁴      Hij bracht alle hogepriesters en schriftgeleerden van het volk bijeen
       en ondervroeg hen over waar de Gezalfde [christos/messiah] geboren zou worden.
⁵      Ze zeiden hem:
       “In Betlehem van Judea,
       want zo staat geschreven door de profeet:

⁶      En jij, Betlehem, land van Juda,
       bent zeker niet de kleinste onder de leiders van Juda,
       want uit jou zal een leider voortkomen
       die herder zal zijn voor mijn volk Israël.” [Micha 5,1-3]

⁷      Toen riep Herodes in het geheim de wijzen
       en vroeg hun nauwkeurig naar de tijd van het verschijnen van de ster.
⁸      Hij zond hen naar Betlehem en zei:
       “Ga, en doe een nauwkeurig onderzoek naar het kindje,
       en van zodra je het gevonden hebt,
       bericht het mij dan,
       zodat ook ik voor hem kan komen neerknielen.”
⁹      Nadat ze de koning aanhoord hadden, gingen ze op weg.
       En kijk! De ster die ze in het oosten hadden gezien
       ging voor hen uit
       tot hij stil bleef staan
       boven de plaats waar het kindje was.
¹⁰    Bij het zien van de ster
       werden zij met zeer grote vreugde vervuld.
¹¹    Ze gingen het huis binnen
       en vonden het kindje en zijn moeder Maria.
       Ze vielen voor hem neer op hun knieën,
       openden hun schatkisten
       en boden het geschenken: goud, wierook en mirre.
¹²    Nadat ze in een droom een aanwijzing hadden gekregen
       om niet naar Herodes terug te keren,
       keerden zij langs een andere weg terug naar hun land.

Het feest van de Openbaring van de Heer (waar Jezus dus aan de wereld bekend wordt gemaakt); ‘driekoningen’ in de volksmond (hun huidskleuren stonden voor de toenmalig bekende wereld, aan wie zij de Openbaring moesten brengen); in de Orthodoxe kerk wordt op dit feest Kerstdag gevierd (wat inhoudelijk helemaal klopt)!
Hoe hebben ze – die ‘wijzen’ – het geweten?
Door naar sterren te kijken en te dromen! Díe zetten je blijkbaar in beweging en doen je dingen zien die anderen niet zien. Of preciezer: Ze doen je ín het gewone het buitengewone zien. Zíj zien in de zoveelste pasgeboren baby het G-dswonder.
De schriftgeleerden daarentegen gaan met hun neuzen in de boeken. Ze vinden daar wel wat interessante ‘informatie’, maar komen er niet door in beweging – en dus ‘zien’ ze ook niets. Herodes laat het allemaal aan anderen over en ziet dus al helemaal niets. Die voelt alleen zijn angst!
De ‘Openbaring’ – dus het hele Jezus- en G-dsverhaal is een kwestie van mensen die durven naar sterren kijken en hun dromen achterna gaan!

Mt.2,1-12 (5/01/2025)

¹     Toen nu Jezus geboren was
       in Betlehem van Judea,
       in de dagen dat Herodes koning was,
       kijk, daar kwamen wijzen uit het oosten naar Jeruzalem.
²      Die zeiden:
       “Waar is de nieuwgeboren koning van de Joden?
       Want wij hebben zijn ster in het oosten gezien
       en wij zijn gekomen om voor hem neer te knielen.”
³      Toen koning Herodes dit hoorde,
       raakte hij erg verontrust, en heel Jeruzalem met hem.
⁴      Hij bracht alle hogepriesters en schriftgeleerden van het volk bijeen
       en ondervroeg hen over waar de Gezalfde [christos/messiah] geboren zou worden.
⁵      Ze zeiden hem:
       “In Betlehem van Judea,
       want zo staat geschreven door de profeet:
⁶    En jij, Betlehem, land van Juda,
       bent zeker niet de kleinste onder de leiders van Juda,
       want uit jou zal een leider voortkomen
       die herder zal zijn voor mijn volk Israël.” [Micha 5,1-3]
⁷      Toen riep Herodes in het geheim de wijzen
       en vroeg hun nauwkeurig naar de tijd van het verschijnen van de ster.
⁸      Hij zond hen naar Betlehem en zei:
       “Ga, en doe een nauwkeurig onderzoek naar het kindje,
       en van zodra je het gevonden hebt, bericht het mij dan,
       zodat ook ik voor hem kan komen neerknielen.”
⁹    Nadat ze de koning aanhoord hadden, gingen ze op weg.
       En kijk! De ster die ze in het oosten hadden gezien
       ging voor hen uit
       tot hij stil bleef staan boven de plaats waar het kindje was.
¹⁰    Bij het zien van de ster
       werden zij met zeer grote vreugde vervuld.
¹¹    Ze gingen het huis binnen
       en vonden het kindje en zijn moeder Maria.
       Ze vielen voor hem neer op hun knieën,
       openden hun schatkisten
       en boden het geschenken: goud, wierook en mirre.
¹²    Nadat ze in een droom een aanwijzing hadden gekregen
       om niet naar Herodes terug te keren,
       keerden zij langs een andere weg terug naar hun land.

Het ‘Oosten’ is de plek waar mensen wijs zijn – of juist wijs worden – door naar de sterren te durven kijken, zich vragen te stellen, en daarmee samen op weg te gaan. Niet-weten vormt er de basis om nieuwsgierig te zoeken naar antwoorden die niet vooraf vastliggen en zich te laten leiden door een teken, dat overigens niet altijd even zichtbaar is.
‘Jeruzalem’, het Westen, is de plek waar mensen weten – het al weten. Zekerheden, controle en macht zijn er de leidraad, en wat dit onderuit haalt zorgt voor onrust. Hun kennis halen ze uit de boeken (die op zichzelf wijs zijn), maar zet hen niet op weg. Ze blijven draaien in de kring van het eigen gelijk en het status quo.
‘Bethlehem’ is de plek waar mensen gewoon mens zijn, de ‘stad van David’ – toen al een plek waar het kleine uitverkoren wordt. De koning, de leidsman, blijkt een herder te zijn, een baby zelfs! G-d zelf keert alles om, opdat de mens zich zou omkeren en zien wat ís. Vreugde is het deel van deze mensen!
Zal ik met de wijzen meegaan? Durven op weg gaan met niets dan vragen, maar wel een ster (soms)? Zal ik mijn vragen stellen aan ‘de boeken’, wetend dat ik vérder moet gaan? En zal ik dan knielen – vol vreugde! – bij iets wat helemaal nieuw is, en zo anders dan ik me maar kon voorstellen!?

Mt.2,13-18 (28/12/2024)

¹³    Toen zij teruggekeerd waren,
       kijk!, een engel van de Heer verscheen in een droom aan Jozef en zei:
       “Sta op, neem het kindje en zijn moeder mee
       en vlucht naar Egypte.
       Blijf daar tot ik het je zeg, want Herodes is er op uit het kindje te zoeken om het te doden.”
¹⁴    En hij stond op, nam het kindje en zijn moeder ‘s nachts mee en week uit naar Egypte.
¹⁵    Hij bleef daar tot de dood van Herodes,
       opdat vervuld zou worden het woord van de Heer door de profeet:
       “Uit Egypte heb ik mijn zoon geroepen.” [Hos.11,1]
¹⁶    Toen Herodes inzag dat hij door de wijzen als een klein kind om de tuin was geleid,
       werd hij zeer woedend.
       Hij zond soldaten en doodde in Betlehem en in de omgeving
       al de jongens van twee jaar en jonger,
       overeenkomstig de tijd die hij nauwkeurig had nagevraagd bij de wijzen.
¹⁷    Zo werd vervuld het woord van de profeet Jeremia:
18    “Een stem wordt in Rama gehoord,
       luid geween en veel geklaag:
       Rachel, bewenende haar kinderen, wil niet getroost worden,
       omdat zij niet meer zijn.” [Jer.31,15]
       [Rama is de streek van Betlehem; Rachel is de stammoeder van Israël die daar begraven lag.]

Deze bladzijde van het Evangelie is helaas niet alleen geschiedenis, maar ook brandend actueel. Denk aan de inmiddels vele duizenden onschuldige kinderen die zijn omgekomen in de kwaadaardige en zinloze oorlogen in Oekraïne, Gaza, en andere conflictgebieden. Of aan de miljoenen kinderen die ook vandaag sterven door honger en ziekte als gevolg van armoede en onrecht.
Helaas zijn veel kinderen in deze tijden het slachtoffer van geweld en uitbuiting. Het is schrijnend en godgeklaagd!
In volle kerststemming zou de ruwheid van de wereld waarin de Jezus werd geboren ons wel eens kunnen ontgaan. Maar de evangelist heeft dit verhaal niet zonder reden opgenomen. Het herinnert ons eraan dat Kerstmis gebeurt in een ambivalente context.
De geboorte van Jezus toen – en vandaag opnieuw in ons eigen leven – wist niet plotseling alle leed en wreedheid uit. Dit besef moet ons helpen om tranen over onrecht niet te bagatelliseren of weg te vagen. Kerstmis krijgt immers pas zijn volle betekenis mét de onschuldige kinderen.