Verbonden Leven

Mt.20,17-28 (8/03/2023)

Toen Jezus opging naar Jeruzalem, nam hij alleen de twaalf met zich mee. Onderweg zei hij tegen hen:
“Kijk! Nu gaan we op naar Jeruzalem en de mensenzoon zal overgeleverd worden aan de hogepriesters en schriftgeleerden en ze zullen hem ter dood veroordelen. Ze zullen hem overleveren aan de niet-Joodse volken om hem te bespotten, te geselen en te kruisigen en op de derde dag zal hij worden opgewekt.”
Toen kwam de moeder van de zonen van Zebedeüs, samen met haar zonen, naar hem en boog voor hem neer om iets van hem te vragen. Hij vroeg haar: “Wat wil je?” Ze zei hem: “Zeg dat in jouw koninkrijk deze twee zonen van mij mogen zetelen, één rechts en één links van jou.” Maar Jezus antwoordde: “Je weet niet wat je vraagt. Kunnen jullie de beker drinken die ik zal drinken, of je laten onderdompelen met de onderdompeling die ik zal ondergaan?” Ze zeiden hem: “Ja, dat kunnen wij.” Hij ging tegen hen verder: “Ja, mijn beker zul je wel drinken en ondergedompeld worden waarin ik ondergedompeld wordt, maar wat betreft het rechts of links van mij zetelen: het is niet aan mij dat te geven, dat is voor hen voor wie mijn Vader dit bereid heeft.”
De tien [overige leerlingen] hoorden dit en ergerden zich aan de twee broers. Maar Jezus riep hen bij zich en zei: “Jullie weten dat de leiders van de volken hen overheersen en dat de groten hun macht misbruiken tegen hen. Zo mag het bij jullie niet zijn!
Wie onder jullie groot wil worden,
moet jullie dienaar zijn,
en wie onder jullie de eerste wil zijn,
moet jullie knecht zijn;
zoals de mensenzoon niet gekomen is
om gediend te worden, maar om te dienen
en zijn leven te geven als losgeld voor velen [= allen].”

Jezus neemt de tijd om aan zijn leerlingen uit te leggen wat de consequenties zullen zijn van zijn radicale keuze voor G-d.
De leerlingen lijken nog een ander beeld te hebben van leerling zijn. Een van de moeders wil zelfs het geluk van haar zonen bepleiten, niet voor hier en nu, maar voor later, ooit … nochtans speelt gelovig leven zich af in het hier en nu en niet later, ooit ... Het is een kwestie van G-ds aanwezigheid te zien en te doen oplichten in het dagelijkse leven. Het gaat over peilen naar de goddelijke werkelijkheid die in het concrete leven op steeds wisselende wijze verrassend aanwezig komt. Als je aandacht daarop gefocust staat, doen macht en aanzien er niet meer toe. Je zult klein worden en sterven aan jezelf zodat er ruimte vrij komt voor G-d.
Dit alles radicaal doorleven gaat niet zonder slag of stoot. Het is niet de ‘gewone’ manier van leven (ook toen niet). Het zal pijn doen. Mensen zullen je er om uitlachen … en toch … Consequent kiezen voor G-d is de enige weg ten leven. Kijk maar naar Jezus … en naar zovelen na hem.

Mt. 22,15-21 (18/10/2020)

De Farizeeën trokken zich terug en beraadslaagden hoe ze Jezus met een woord in de val konden lokken.
Zij [een uitgesproken nationalistische, en dus anti-romeinse, religieuze stroming] stuurden enkele van hun leerlingen,
samen met de Herodianen [een pro-romeinse politieke partij] naar hem [dus als ‘gemeenschappelijke vijand’ –
een voorafspiegeling van het proces dat tot zijn dood zou leiden]:
“Meester, we weten dat jij waarachtig bent en in waarachtigheid de weg van God leert.
Je laat je door niemand voorzeggen en kijkt niemand naar de ogen. Zeg ons dan: Wat denk jij ervan:
Is het geoorloofd belastingen te betalen aan de [romeinse] keizer, of niet?”
Jezus had hun slechtheid wel door, en zei: “Wat stel je mij op de proef, dubbelzinnigaards?
Toon mij eens de belastingmunt.” Ze brachten hem zo’n munt en hij vroeg hun: “Van wie is de beeldenaar en het opschrift?”
Ze antwoordden: “Van de keizer.”
Toen zei Jezus weer: “Geef dus aan de keizer wat aan de keizer toekomt, en geef aan God wat aan God toekomt.”
Toen ze dit hoorden stonden ze perplex. Ze lieten hem achter en gingen weg.

Je kunt hier makkelijk onder de indruk komen van Jezus’ spitsvondigheid, en ook van zijn mensenkennis.
Het zijn allemaal getuigenissen van zijn grote innerlijke vrijheid – ‘de vrijheid van de kinderen G-ds’ –
die ook wijzelf hopen te bereiken in het navolgen van hem.
Deze openlijke getuigenissen van zijn vrijheid zouden ons echter kunnen verblinden voor een veel wezenlijker getuigenis ervan
dat hier ook te lezen staat, namelijk in de inhoud van zijn antwoord.
Waarachtige innerlijke vrijheid laat zich zien in een gouden onderscheidingsvermogen dat geen enkele verdeeldheid creëert – juist integendeel,
het overstijgt elke tegenstelling. Ze heeft een feilloos kompas dat zich helemaal op de rechtmatige noden van de ander richt, zonder enig eigenbelang.
Ze volbrengt de eigen plicht, niet als een ‘moeten’ maar als een vanzelfsprekende uiting van leven.
Wellicht staan wij daar ook een beetje perplex van. Maar laat onze sprakeloosheid verwondering worden,
een fascinatie die ons aantrekt om zelf ook steeds meer die weg op te gaan: groeien in innerlijke vrijheid, in Jezus’ spoor.

Mt.22,1-14 (18/08/2022)

Daarop vertelde Jezus [aan de afgezanten van de Joodse oversten] opnieuw een gelijkenis: “Het koninkrijk der hemelen is als een koning die een bruiloftsfeest houdt voor zijn zoon. Hij
zond zijn dienaren om de genodigden op te roepen voor het feest, maar zij wilden niet komen. Opnieuw zond hij andere dienaren, met de woorden: “Zeg tot de genodigden: Mijn maaltijd is bereid, mijn ossen en mestvee zijn geslacht, alles is bereid. Kom toch naar het bruiloftsfeest!” Maar zij trokken er zich niets van aan en gingen weg, de een naar zijn akker, een ander naar zijn handel. Nog anderen grepen de dienaren vast en mishandelden en doodde hen.
Toen de koning dit hoorde, ontstak hij in woede. Hij stuurde zijn troepen om die moordenaars om te brengen en hun stad in brand te steken. Vervolgens zei hij tegen zijn dienaren: “Het bruiloftsfeest was wel bereid, maar de genodigden zijn het niet waard geweest [/waren niet bereid]. Ga naar de wegen die uitmonden buiten de stad en nodig al wie je daar zult vinden uit voor het bruiloftsfeest!” De dienaren trokken nu naar die buitenwegen en verzamelden allen die ze er vonden, slechten zowel als goeden, en de bruiloftszaal liep vol met tafelgenoten.
Nu kwam de koning binnen om de gasten te begroeten. Hij zag een man die niet gekleed was voor een bruiloftsfeest en vroeg hem: “Waarom ben je hier binnengekomen als je niet gekleed bent voor het feest?” Hij verstomde … Daarop zei de koning tegen zijn dienaren: “Aan handen en voeten gebonden neem je hem mee en werp je hem eruit, in de buitenste duisternis. Daar zal geween zijn en tandengeknars.”
Want velen zijn uitgenodigd, maar weinigen behouden.”

We starten bij de eigen context waarin Jezus deze parabel vertelde. Hij heeft het over zijn eigen volk. Het zag zichzelf als ‘Gods volk’, dus de genodigden op het bruiloftsfeest van de koning. Maar volgens Jezus gaan ze dus niet in op de uitnodiging. Ze hebben allerlei ‘belangrijker dingen te doen’. Geen wonder dat ‘de koning’ kwaad wordt – dat is altijd een teken van verdriet! Uiteindelijk wordt het feest dus gegeven voor ánderen – die er echter ook niet zomaar kunnen aan deelnemen als ze ‘er niet op gekleed zijn’, zich er niet op hebben (voor)bereid.
Hoe staat het met het volk waartussen wij leven? We kunnen moeilijk zeggen dat Vlaanderen (of Nederland voor onze lezers daar) zo massaal kiest voor een ‘leven naar G-d toe’. Vraag is dan wat er met mezelf gebeurt: laat ik mij meeslepen door de ‘gangbare opinie’ (het is niet moeilijk daar ‘goede’ redenen voor te noemen), of durf ik ‘anders’ zijn? Durf ik het feestgewaad aantrekken zodat aan mij te zien wordt dat ik andere keuzes maak?

Mt. 22,34-40 (21/08/2020)

In die tijd toen de Farizeeën vernamen dat Jezus de Sadduceeen de mond gesnoerd had, kwamen zij bijeen
en een van hen, een wetgeleerde, vroeg Hem om Hem op de proef te stellen:
'Meester, wat is het voornaamste gebod in de Wet?'
Hij antwoordde hem: 'Jij zult de Heer je God beminnen met geheel je hart, geheel je ziel en geheel je verstand.
Dit is het voornaamste en eerste gebod.
Het tweede, daarmee gelijkwaardig: Jij zult je naaste beminnen als jezelf.
Aan deze twee geboden hangt heel de Wet en de Profeten.'

Hoe graag zouden de Farizeeën (en ook ikzelf?) iets vinden om Jezus onderuit te halen,
om zijn boodschap te ontkrachten – en dan niet hoeven te doen natuurlijk?
Maar de eenvoud waarmee Jezus de kern van het hele G-dsgebeuren weet te raken doet alle kritiek verstommen.
Je kunt dan alleen nog verwerpen of volgen (aan mij de keuze).
Uit een hele geschiedenis van God en mens haalt Jezus precies dit naar voor: er is geen splitsend ‘of of’,
alleen een verbindend ‘en en’. Liefde voor G-d ís liefde voor de mens; liefde voor de mens ís liefde voor G-d.
In onze christelijke oren klinkt dat misschien nogal vanzelfsprekend, maar dat is het toch niet.
Ga het maar eens na bij jezelf: als je iets doet met of voor mensen, hoe vaak denk je dan aan G-d?
Of als je aan G-d denkt, hoe vaak denk je dan aan de mensen? Of sterker nog: als je bij mensen bent, zíe je dan G-d?
Als je bij G-d bent, zíe je dan een mens?
Toch niet zo vanzelfsprekend hoor! Je moet het maar eens proberen. Maar pas op: het heeft z’n consequenties!

Mt.15,29-37 (6/12/2023)

²⁹    Jezus vertrok van daar [de kuststrook ten noordwesten van Galilea]
       en kwam bij het meer van Galilea
       [volgens het Marcus-evangelie bij Dekapolis, ten zuidoosten van het meer, dat niet Joods was].
       Hij trok de berg op
       en ging daar zitten [om te onderrichten].
³⁰    Er kwamen heel veel mensen naar hem toe,
       die ook lammen, blinden, doofstommen, verminkten
       en vele anderen met zich mee brachten
       en aan Jezus’ voeten neerlegden.
       En hij heelde hen.
³¹    Al die mensen zagen vol verwondering
       dat doofstommen spraken, verminkten gezond werden,
       lammen liepen en blinden zagen,
       en zij verheerlijkten de God van Israël.
³²    Maar Jezus riep zijn leerlingen bij zich:
       “Die mensen beroeren mij tot in mijn binnenste,
       want ze zijn al drie dagen bij mij
       en hebben niets te eten.
       Ik wil hen niet zonder eten wegsturen,
       anders bezwijken ze onderweg.”
³³    Zijn leerlingen zeiden:
       “Vanwaar halen wij in dit afgelegen gebied
       zoveel broden
       om zoveel mensen voldoende te voeden?”
³⁴    Jezus vroeg hun: “Hoeveel broden heb je?”
       Ze zeiden: “Zeven, en enkele visjes.”
³⁵    Hij gebood de mensen op de grond te gaan zitten.
³⁶    Hij nam de zeven broden en de vissen
       en na gedankt te hebben [eucharistein],
       brak hij ze
       en gaf ze aan zijn leerlingen,
       die ze uitdeelden aan de mensen.
³⁷    Allen aten en werden volop gevoed.
       En toen ze de overblijvende stukken ophaalden,
       waren er zeven manden vol.

Als in het Matteüsevangelie Jezus ‘gaat zitten’, dan betekent dat dat hij onderricht gaat geven. Een Joodse rabbi – die Jezus voor Matteüs in de eerste
plaats was – ging zitten op een leerstoel met zijn leerlingen rond zich geschaard. Dat is wel degelijk het beeld dat Matteüs ook hier oproept.
Toch vallen twee dingen op:
Ten eerste is zijn ‘stoel’ een berg: een geschikte plek, dat wel, maar toch gewoon in de natuur en duidelijk helemaal openbaar voor iedereen. Het zijn ook niet alleen zijn leerlingen die luisteren. Vele anderen luisteren mee. Geen elitair clubje dus. Onderricht hebben ze wel nodig, maar dat gebeurt temidden het gewone leven.
En ten tweede wordt zijn onderricht nogal vaak onderbroken door ‘lammen, blinden, doofstommen, verminkten, …’. Hij láát zich duidelijk ook ‘storen’. Hij is namelijk diep beroerd door die mensen. Misschien moeten we zelfs zeggen dat dit zijn onderricht eigenlijk niet ‘stoort’, maar dat het net zijn onderricht ís?!
Als ík vandaag ‘Jezus-volger’ wil zijn, waar zal dan mijn ‘stoel’ staan en door wie zal ik mij ‘laten storen’?